Plany na przyszłość

Po prawie trzyletnich (od 23.11.1998 do 22.05.2001) staraniach [czytaj: walkach z biurokracją] udało się Nam (Rafałowi Gallerze i Wiesławowi Łaskarzewskiemu) wydzierżawić Fort I. Pięć lat temu warsztaty szkolne przeniosły się do nowych pomieszczeń. Opuszczony Fort był dewastowany i rozkradany, a My przekonywaliśmy urzędników, że warto ratować ten zabytek - choć "ruski"...

W naszych ambitnych planach chcemy w restaurowanym Forcie zorganizować placówkę muzealną, z nastawieniem na chronienie i prezentowanie pamiątek bogatej przeszłości regionu, Ziemi Makowskiej oraz losów ludzi, którzy z wyboru lub przypadkowo związali z nią swe życie.

W ekspozycji pragniemy uwypuklić historię najnowszą: pobyt w koszarach 21 Muromskiego i 29 Czernichowskiego pułku piechoty, walki o przeprawę przez Narew w 1915 roku, stacjonowanie w Kaszewcu od 1918 do 1939 roku Wojska Polskiego - 2-go Baonu C.K.M. oraz kursu unitarnego Szkoły Podchorążych Piechoty, walk obronnych o przyczółek i forty w 1939 i 1944/45 roku. Te właśnie wydarzenia i fakty 'rozsławiły' Różan w świecie, opisywane są w wielu obcojęzycznych wydawnictwach.

Czynimy starania, by część fortecznych pomieszczeń doprowadzić do stanu maksymalnie zbliżonego do tego z początku XX wieku, z instalacjami i wyposażeniem jak 100 lat temu...

Ze zgromadzonych dotychczas eksponatów, okres międzywojenny w ekspozycji będzie prezentowany przez mundury, wyposażenie, zdjęcia, dokumenty, odznaki i odznaczenia, wojskowe instrukcje oraz osobiste 'drobiazgi' Podchorążych zaczynających swą oficerską karierę na kursie unitarnym w kaszewieckich koszarach. Nie zabraknie też 'ciekawostek' podniesionych z wrześniowych pobojowisk... Takimi waśnie 'ciekawostkami' chcemy wyposażyć polski schron bojowy z 1939 roku - dwa takie schrony zbudowano kilka tygodni przed wybuchem wojny na lewym i prawym barku Fortu I (brały one czynny udział w obronie przedmościa w 1939 roku).

Naszych przyszłych Gości zafascynowanych wojenną techniką czeka niespodzianka - "wrakowisko" kilkudziesięciu polskich, radzieckich, amerykańskich i niemieckich samolotów. Większość z nich rozbiła się pod Różanem, nad Narwią, w miejscach intensywnych walk w 1939 i 1944/45 roku. Silniki, śmigła, skrzydła, fragmenty poszycia oraz elementy lotniczego wyposażenia, osobiste przedmioty pilotów (losy niektórych maszyn - personalia pilota, skład załogi udało się ustalić), niepowtarzalny klimat... Zgromadzone zbiory to rezultaty niezliczonych wyjazdów w teren, kilkuset rozmów z "tubylcami" oraz częstych wizyt w okolicznych punktach skupu złomu...

Mile widziane będą wszelkie osoby chcące przekazać lub oddać w depozyt eksponaty do organizowanego muzeum o wspomnianym charakterze. Równie cenny będzie guzik (trochę ich brakuje przy oryginalnych mundurach), fotografia, patent oficerski, skrzynka po amunicji, wycior armaty czy "kawałek" samolotu (wielu poszukiwaczy "skarbów" trafia na szczątki samolotów z którymi nie wiedzą co zrobić)...

Plany ambitne jak na dwóch "zapaleńców", ale wychodzimy z założenia, że jak ktoś nie wie że "coś" jest nie do zrobienia, to "to" zrobi. A My udajemy, że nie wiemy...

Organizowana (w bólach) nowa placówka kulturalna ma na celu odtworzyć "ducha historii". Klimat z czasów, gdy koszary w Kaszewcu tętniły życiem, przebywali w nich żołnierze, a forty posiadały pełne wyposażenie techniczne i uzbrojenie... Koszar niestety już nie ma, ale przy wykorzystaniu zachowanych elementów fortyfikacji da się taką placówkę zorganizować...

Muzeum Garnizonu Różan (dalej MGR) będzie chroniło pamiątki historyczne Powiatu Makowskiego. Organizatorzy MGR mają również ambicje, aby w ekspozycji uwypuklić fakt, że od 1926 do 1939 roku w Różanie - Kaszewcu był prowadzony Kurs Unitarny Szkoły Podchorążych Piechoty (S.P.P.) z Komorowa. Podchorążowie z Różana i Komorowa brali udział w walkach na wielu frontach II wojny światowej. Znaczna część w oddziałach PSZ na Zachodzie. Dlatego też w MGR znajdą się też pamiątki po byłych żołnierzach PSZ na Zachodzie.

Historia Powiatu Makowskiego jest bogata w liczne wydarzenia, jakie miały miejsce na przestrzeni wieków będą też więc siłą rzeczy eksponaty z czasów Insurekcji Kościuszkowskiej, wojen napoleońskich jak i powstań listopadowego i styczniowego.